Okul Öncesi Eğitimde Yaratıcılık ve Geliştirilmesi

Hangimiz çocukluğumuzda meraktan karıştırdığımız çekmeceler için

uyarı almadık ki? Ya da iskambil kâğıtlarından yaptığımız ilginç ev ve yapıtlarımızın

odamızı dağıtması gerekçesiyle azarlanmadık? Sırf meraktan sorduğumuz

kaç tane sorumuz "Yeter artık! Film izliyorum, git odanda oyna!!! ” bahaneleriyle

cevapsız bırakıldı? Çocukluk döneminde cevapsız bırakılan tüm bu

sorular ve dünyanın keşfine konan her sınır, bugün sorgulamaktan çekinen ve

geri planda kalmayı tercih eden bir neslin oluşumunu sağlamıştır. Oysa bilişsel

gelişim denince akla gelen en önemli isim olan Piaget’e göre (1999) yeni bilginin

işlenebildiği ve geliştirilebildiği en önemli dönem erken çocukluk dönemi

olduğundan, özellikle bu dönemde çocuğun soruları cevapsız bırakılmamalı;

hatta çevreyi keşfetmesi için ona fırsatlar tanınmalıdır. Ancak bu koşulda kendini

ve çevreyi keşfedebilen çocuk, bilişsel yetenekleri açısından da önemli bir

gelişme kaydeder.

Yüzyıllar boyunca güzel sanatlar ile iç içe geçmiş ve sanattan ayırt

edilemez bir kavram olarak ele alınan yaratıcılık, günümüzde, özellikle erken

çocukluk döneminde bilişsel yeteneklere olan olumlu etkisiyle birçok araştırmaya

konu olmaktadır. Daha önce de belirtildiği üzere erken çocukluk dönemi

gelişim açısından en önemli dönem olduğundan, alanda yapılan çalışmalar da

genellikle okul öncesi çocukları ve onların bilişsel yetenekleri ile yaratıcılıkları

arasındaki ilişkiye odaklanmıştır. Öyle ki; günümüzde entelektüel becerileri

ölçme amaçlı kullanılan birçok zekâ testi; sözel, dilsel, matematik, aritmetik

ve benzeri zekâ özellikleri ile dikkat becerilerinin yanı sıra yaratıcılık becerilerinin

de değerlendirildiği alt alanlardan oluşmaktadır. Tüm bunlar göz önüne

alındığında ise yaratıcılık becerilerinin net olarak zekânın bir belirtisi olarak

değerlendirilemese de bilişsel yeteneklerin belirlenebilmesi sürecinde bir aracı

görevi üstlendiğinden bahsedilebilir.

Peki, nedir yaratıcılık? Zekâ gibi geliştirilebilen bir şey midir? Yaratıcılık

doğuştan mı gelir, yoksa zamanla gerekli egzersiz ve çalışmalarla desteklenebilen

bir şey midir? Çevre, okul ve ebeveyn tutumları yaratıcılık becerileri

üzerinde etkili midir? Etkiliyse, bu etkileri pozitif ya da negatif biçimde kontrol

altına almak mümkün müdür? Yaratıcılığı geliştirmek için neler yapılmalıdır?

Tüm bu soruların karanlığına bir ışık tutmayı planlayan bu kitabın amacı; farklı